Geld tellen is geen werken, zeggen marxisten

Veertig ‘kameraden’ zingen strijdliederen in een buurthuis in Enschede, in het midden de gepensioneerde textielarbeider Gerrit Wooldrik.

Door onze correspondent Martin Steenbeeke

Enschede, 2 mei 2006.

Gerrit Wooldrik, een gepensioneerde textielarbeider, weet nog goed hoe hij als kind de Dag van de Arbeid vierde. Met een metalen beker om zijn nek voor de warme chocolademelk" werd hij door zijn ouders naar een sportpark gestuurd, waar de CPN activiteiten voor de jeugd organiseerde. "Koekhappen, zaklopen, dat soort dingen. Heel gezellig." Later organiseerde de communistische partij een optocht met praalwagens en politieke manifestaties op het marktplein. Wooldrik heeft meerdere malen partijleider Marcus Bakker horen spreken. "Wij hadden een eigen podium, de PvdA ook. En bij allebei was het druk."

Nu zingt Wooldrik met gebalde vuist de 'Internationale' in een Enschedees buurthuis. De Nieuwe Communistische Partij Nederland, NCPN, houdt hier jaarlijks een 1-meifeest "met aandacht voor de noodzakelijke strijd voor een beter bestaan". Aan de muur hangen pamfletten met politieke teksten en in een hoek worden boeken als Een andere kijk op Jozef Stalin verkocht. Er zijn zo'n veertig bezoekers, onder wie Duitse 'kameraden' van de communistische partij DKP, en een afvaardiging van een Turkse culturele vereniging. Ze zingen strijdliederen, houden een verloting en luisteren naar een politieke speech van afdelingsbestuurder Rik Min. Hij legt het verschil uit tussen kapitalisten en de werkende klasse ("geld tellen is geen werken"), beveelt de wetten van Marx aan als oplossing voor de 'ernstige economische crisis' en vraagt zich af waarom 1 mei in ons land geen vrije dag is. "Vaderdag, moederdag, zelfs secretaressedag is normaal in Nederland, maar 1 mei niet." Vanuit het publiek is er instemmend applaus.

Pilar Cea, een uit Spanje afkomstige vrouw, zegt dat ze 'gechoqueerd' was toen ze 26 jaar geleden naar Nederland kwam en merkte dat 1 mei niet massaal gevierd werd. "En dat in een land als Nederland, dat zo voorop wil lopen met solidariteit." Ook de Duitse communisten van de DKP vinden het "verbazingwekkend". "Bij ons is het de belangrijkste vrije dag. Daarom zijn wij hier, om te helpen", zegt Manfred Segeler.

Internationale solidariteit is een van de sleutelwoorden, maar in Enschede houden de PvdA en de NCPN elk hun eigen 1-meiviering. Rik Min zegt dat dit komt omdat zijn partij wordt buitengesloten, "niet alleen door rechts maar ook door links". "Wij communisten worden weggedrukt uit het zicht, omdat we de essentie van het probleem raken. Andere socialisten willen dit niet zien."

De NCPN baseert zich op het marxisme-leninisme. De leden, 'horizontale communisten', zijn ook na de val van de Berlijnse muur en het uiteenvallen van de Sovjet-Unie, blijven geloven in de totstandkoming van een socialistische heilstaat. Ze benadrukken dat Stalin ook goede kanten had en noemen Slobodan Milosevic geen oorlogsmisdadiger maar een "dappere strijder voor de politieke en economische onafhankelijkheid van Joegoslavie. De NCPN beschouwt zichzelf als een 'echte' communistische partij, in tegenstelling tot de voormalige CPN. Al voordat deze partij opging in GroenLinks, hadden deze 'vernieuwers' afstand gedaan van de communistische grondbeginselen. "Ina Brouwer heeft het communisme verraden", zegt Gerrit Wooldrik over de opvolger van Marcus Bakker. Wooldrik draagt een hamer- en-sikkelembleem op zijn rode jasje, iets wat hij op andere dagen van het jaar niet doet. NCPN-ers klagen erover dat zij onder meer op hun werk moeten bloeden voor hun idealen. "Communisten zijn voor de meeste mensen barbaren", zegt Wooldrik.

Hoeveel leden de partij telt, wil een landelijk woordvoerder niet zeggen. "Dat leidt alleen maar tot verkeerde conclusies. We vinden wel dat we veel te klein zijn." Bij de jongste gemeenteraadsverkiezingen deed de NCPN in zeven plaatsen mee. Alleen in Heiloo, Lemsterland en Reiderland, waar de partij al in de raad zat, werden zetels bemachtigd. In Amsterdam, Amersfoort, Groningen en Enschede lukte dit niet. De politieke invloed is erg klein, erkent Rik Min. Maar hij zegt ook dat het "snel kan gaan" en wijst op Italie, waar de gelijkgestemde Fausto Bertinotti tot voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, de Italiaanse Tweede Kamer, is gekozen. Aan Tonny Pahlplatz, "socialist maar geen lid van de NCPN" is de communistische gedachte niet besteed. "We zijn allemaal gelijk maar niet even begaafd. Met alleen arbeiders red je het niet. En mensen met andere capaciteiten denken nu eenmaal snel aan zichzelf." Nog voordat de avond met de 'Internationale' wordt afgesloten, is hij vertrokken.